de Volkskrant van 8 februari 1985, Kunst, recensie
techniek overheerst bij Straesser
De Suite. Programma: Kamermuziek van Joep Straesser. Uitvoerenden: Ensembles van het Utrechts Conservatorium o.l.v. Jurrien Sligter. Solisten: Harry Sparnaay, Polo de Haas, Taco Kooistra. Plaats: De IJsbreker, Amsterdam.
De verhuizing van de Suite naar de IJsbreker heeft tot nog toe niet de beoogde publieksaanwas opgeleverd. Vijftig mensen in de zaal, zoals bij het concert ter gelegenheid van Joep Straessers 51ste verjaardag, is bepaald een uitschieter naar boven.
Straesser is nèt een jaar te vroeg geboren om samen met Bach en Händel gefêteerd te worden. Als kleine, wraakoefening op het noodlot, werden hier zeven kamermuziek werken uit de periode 1964-1983 gepresenteerd.
Straesser komt daarin naar voren als een man die zijn vak verstaat, maar in de meeste gevallen niet los komt van het ambachtelijke. Zijn specialisme is de kwantitatieve opbouw van muzikale processen, waarbij de noten als steentjes van een mozaïek in elkaar worden gepast, zodat er onregelmatig pulserende, steeds dichter of dunner wordende velden ontstaan. Op papier ziet dat er vaak uit als een kunstwerk van Peter Struycken; het hoorbare resultaat is soms aantrekkelijk. maar niet altijd even boeiend. De aaneenschakeling van verschillende structuren werkt een zekere monotonie in de hand en de streng volgehouden dissonantie leidt meer dan eens tot wat grauwe harmonische kleuren.
In dat opzicht is de titel van het meest recente werk in dit concert, het klarinetkwartet Chains, veelzeggend. Niet alleen is het een adequate beschrijving van de door elkaar buitelende melodische schakeltjes, maar geeft tevens onbedoeld aan hoezeer de componist vastligt in de ketens van zijn eigen componeertechnieken (in weerwil van de "grotere vrijheid en spontaniteit" die hij signaleert in zijn werk van na 1975). De geconcentreerde, dynamisch rijk geschakeerde uitvoering van het Ebony Klarinetkwartet maakte dat alleen maar duidelijker.
Ook het trefzekere pianospel van Polo de Haas in Just signals kon op den duur een zekere afmatting niet tegengaan. Het stuk is gewoon te lang. Dan is de cello-solo Just for one speelser en kernachtiger. Cellist Taco Kooistra is bovendien in staat welk stuk dan ook tot een belevenis te maken met zijn extreem vingervlug spel. Even flitsend musiceerden Polo de Haas en Harry Sparnaay in Intersections V-2, voor basklarinet en piano, een van Straessers betere stukken.
Ondanks het academische gehalte blijft Straessers muziek binnen de grenzen van het uitvoerbare. Zijn werk komt met enige regelmaat voor in de concertprogramma's. In april zal ook de KRO drie zaterdagavond-uitzendingen besteden aan Straesser.
© Frits van der Waa 2006
