de Volkskrant van 25 maart 1986, Kunst, recensie
Muziekserie van KRO lijkt per pauselijk decreet samengesteld
KRO-concert: Puccini, Rossini. Solisten: Yoko Watanabe Grimaldi, Annett Andriesen. Ans van Dam, Rachel
Ann Morgan, Dino di Domenico, Willard White, e.a. Uitvoerenden: Radio Filharmonisch Orkest, Groot
Omroep Koor, Jongenskoor van de St. Bavo te Haarlem. Dirigent: Sergiu Comissiona. In: Muziekcentrum
Vredenburg, Utrecht. Radio: 30 maart, 12.30 uur, Radio. 4.
Terwijl zich uit het drijfzand van de Radio-4-programma's steeds meer het gas van de vertrossing
losmaakt begint de KRO zich steeds meer te hullen in een geur van heiligheid.
Vooral de afdeling klassieke muziek spant zich overdreven in om haar activiteiten van een katholieke
signatuur te voorzien. Dat de uitzendingen ook nog kwaliteit en oecumenische gedachten bieden, pleit
voor het gezond verstand en de vindingrijkheid van de programmamakers.
Zo is er stevig vaart gezet achter een tien jaar geleden geïnitieerd platenproject met de
liturgie van de Goede Week: de negentien platen tellende serie, waarop Gregoriaans en meerstemmige
Renaissance-muziek elkaar afwisselen, werd vorige week gepresenteerd.
In september brengt de 60-jarige KRO drie concertuitvoeringen van de opera St. François
d'Assise, Olivier Messiaens van wijwater druipende meesterwerk. Een ambitieuze onderneming, waaraan
wordt meegewerkt door twee radio-orkesten, het Groot Omroep Koor en het Nederlands Kamerkoor. Voorzien
zijn uitvoeringen in Bonn, Utrecht, en Perugia of Assisi.
Het afgelopen seizoen stond de KRO-concertserie in het Utrechtse Muziekcentrum Vredenburg helemaal
in het teken van de identiteitsbevestiging. In zes concerten kwamen zelden uitgevoerde religieuze
koorwerken en opera's uit het oeuvre van grote componisten aan de orde. De serie werd zondag besloten
met Puccini's Suor Angelica en het Stabat Mater van Rossini, waarmee zowel de voordelen
als de beperkingen van de formule werden aangetoond.
Een voltreffer was Puccini's mirakelspel Suor Angelica, evenals de andere opera's in deze
serie uitgevoerd in concertvorm. Deze eenakter is afkomstig uit het drieluik Il Trittico uit
1918, waarin het omlijst werd door het overspeldrama Il Tabarro en de komedie Gianni
Schicci. Il Trittico wordt zelden in zijn geheel opgevoerd, en Suor Angelica is dan
gewoonlijk het deel dat weggelaten wordt. Het verhaaltje over Angelica, de kloosterzuster die zichzelf
vergiftigt, als zij verneemt dat haar onwettig kind gestorven is. maar berouw krijgt en vervolgens door
engelen ten hemel gedragen wordt, is ook wel erg zoetig en melodramatisch.
Omdat de handeling zich afspeelt in een nonnenklooster zijn er geen mannenrollen (precies het
omgekeerde was het geval in Massenets Jongleur de Notre-Dame, waarmee deze KRO-serie opende).
Puccini's muziek, licht van toon, is daarmee in overeenstemming. Dirigent Sergiu Comissiona ontlokte
koor en orkest ingehouden nuances, waardoor een al te grote zoetsappigheid vermeden werd. Daardoor
kwamen ook de enkele explosieve momenten des te scherper naar voren. Tegenover die interpretatie
stelden de vocalisten bijdragen van wisselend gehalte. De titelrol werd gezongen door de Japanse sopraan
Yoko Watanabe Grimaldi. Haar techniek en volume zijn fabelachtig, maar in de dramatische passages nam
ze veel risico's, met een paar onprettig wiebelende aanzetten als gevolg. De partij van Angelica's
tante was voor Annett Andriessen gewoon te laag. Tussen de vijf zangeressen die de talrijke kleinere
rollen voor hun rekening namen maakte vooral Rachel Ann Morgan met haar strakke, fraaie geluid een
gunstige indruk.
De geur van wierook die Suor Angelica achterliet werd snel en effectief verdreven door
Rossini's Stabat Mater. Het religieuze gehalte van de onbekommerd huppende ritmes waarin Rossini
het merendeel van de treurige Stabat Mater-teksten heeft getooid is buitengewoon twijfelachtig.
Door het triomfaal gebrul van het Groot Omroep Koor in de slotfuga, en de smakeloze wedijver tussen
Watanabe en Andriessen werd het een wel heel aardse geschiedenis. Een theatraal, maar in de grond
stomvervelend stuk, dit Stabat Mater. Als je tot dergelijk werk je toevlucht moet nemen, wordt
het programmeren-per-pauselijk-decreet een aanvechtbare aangelegenheid.
© Frits van der Waa 2006
