Home
Vertalingen
Stukken
Strips
Genealogie
CV
Links
Zoek

de Volkskrant van 7 september 1987, Kunst, recensie

Vocalistenconcours omgevallen prijzenkast

DEN BOSCH - Het Internationaal Vocalisten Concours 's-Hertogenbosch is zaterdag gewonnen door de Engelse sopraan Fiona Cameron (28). Ze behaalde als enige een eerste prijs, en sleepte daarnaast de eerste prijs voor de vertolking van Nederlandse muziek en de Erna Spoorenberg Prijs voor haar begaafdheid als opera-zangeres in de wacht.

In het kielzog van de winnares was, evenals voorgaande jaren, de chaotische inboedel van een omgevallen prijzenkast waar te nemen.

Laten we eens wat gaan rekenen. Wat had de jury dit jaar eigenlijk te verdelen?

Er waren tien finalisten, geselecteerd uit negentig deelnemers. Voor elke stemsoort zijn in principe drie prijzen beschikbaar, er waren vier sopranen, daar moest er dus in elk geval één van afvallen. Tien min één is negen.

Dan zijn er nog de vele extra-prijzen, variërend van de Prijs van de stad 's-Hertogenbosch (voor zeer uitzonderlijke prestaties) tot en met de Gaudeamus Prijs voor hedendaags repertoire. Bij elkaar opnieuw negen, maar twee daarvan kunnen alleen aan Nederlandse finalisten worden toegekend, die waren er dit jaar niet, maakt zeven. De Toonkunst-Vocalistenprijs, een aanmoediging voor een veelbelovende Nederlandse zanger die verder buiten de prijzen valt (dit jaar toegekend aan de alt-mezzo Margo Kuijpers) laat ik er ook even buiten. Negen plus zeven is zestien.

Zestien prijzen! Te distribueren over tien kandidaten, dat moet wel gul maken. Dan is het eigenlijk nog een blijk van kritische gereserveerdheid dat de jury na lang beraadslagen "slechts" twaalf prijzen toekende aan "slechts" acht van de tien finalisten.

Vroegrijp

Kritisch, hm, uch, nou ja. Het niveau van enkele der tien finalisten weerspreekt het. Kijk op 25 september naar de TROS op Nederland 1, luister op 13 oktober 's middags naar Radio 4, of ga overmorgen naar het slotconcert in het Bossche Casino, en oordeel zelf.

Wat zegt het behalen van een derde prijs nog als de perspectiefloze interpretaties van de Italiaanse tenor Andrea Poddighe blijkbaar even hoog worden aangeslagen als het onmiskenbaar talent en de stilistische fijngevoeligheid van een vocaliste als Marie-Noëlle de Callatay? De 23-jarige Belgische, die haar vroegrijpe, maar nog niet volkomen uitgegroeide sopraanstem demonstreerde in aria's van Mozart, Handel en Bizet, sloeg, wat mij betreft, al haar mededingers op het punt van muzikaal inzicht en werd op technisch gebied alleen door Cameron overtroffen. Een veelbelovende zangeres, die hoger had moeten eindigen.

Derde prijs no.3 ging naar de Chinese sopraan Qilian Chen. De eindbalans van haar verzorgde, kennelijk goed begrepen Italiaans tegenover enkele rakelings langs de vangrail jagende coloraturen in aria's van Puccini en Bellini.

Prima. Maar wat zegt het behalen van een tweede plaats nog als een ijdele, in monochrome tinten declamerende Canadees, een volgens de jury "wohlgebildete und intensive", maar weinig meer dan degelijke operabariton uit Polen, een doorleefde, als liedvertolker zeer overtuigende woudreus uit de States en het curieus vocaal fenomeen van een mannelijke alt-mezzo, ontsproten aan het verre Kazakstan, allen op één lijn worden geplaatst?

Tweegestreept oktaaf

Erik Kurmangaliev had naar verluidt zijn stem, die reikt tot onwaarschijnlijke hoogten ergens in het tweegestreept oktaaf, in de voorronden enigszins te zwaar op de proef gesteld. Misschien was dat de oorzaak van het somtijds weinig bekoorlijke schelle timbre in zijn bovenregister. Overigens is de jonge Rus een charmante, serene podiumpersoonlijkheid, wiens prestaties, hoe moeilijk ook te vergelijken met die van zijn vrouwelijke stemgenoten, het verdienen niet alleen op de curiositeitswaarde beoordeeld te worden.

De lange beraadslagingen van de jury kunnen nauwelijks de toekenning van de eerste prijs gegolden hebben. Fiona Cameron heeft alle allure die een concourszangeres zich maar kan wensen. Ze beschikt over een schitterende, goed geschoolde stem en een uitstraling van zelfvertrouwen, die compenseren dat haar vertolkingen, hoe gedegen ook, niet werkelijk overrompelend of oorspronkelijk zijn.

De bedekte hilariteit die haar meer dan struise verschijning, nog aangescherpt door het frêle silhouetje van haar Japanse begeleidster, aanvankélijk bij het publiek teweegbracht, verdween toen haar vocale prestaties meer gewicht in de schaal bleken te leggen.

Spreidde Cameron in Handels aria Care selve vooral grote technische beheersing ten toon, in Villa Lobos' Evacacao demonstreerde ze een rijk geschakeerd palet aan expressiemogelijkheden, om tenslotte met haar virtuoos, wellicht iets te pathetisch aangezet belcanto in een door orkest begeleide aria uit Donizetti's Don Pasquale de zaal aan haar voeten te dwingen.

Maar de jury bleek toch meer overtuigd van de kwaliteiten van de winnares van vorig jaar, de Chinese mezzo Qing Miao. Die mag volgend jaar het Bossche concours vertegenwoordigen bij de tweejaarlijkse internationale wedstrijd voor concourswinnaars in Verona.

En nu maar afwachten of volgend jaar de kwalificatie "finalist in Den Bosch" eens wat opgewaardeerd wordt. Want die heeft niets meer te betekenen.


© Frits van der Waa 2006