de Volkskrant van 2 november 1992, Kunst, recensie
Voigt en de Waart doen Strauss' klatergoud glanzen
VARA-Matinee: Richard Strauss-programma door het Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Edo de Waart.
Concertgebouw, Amsterdam. Radio 4: 6 november, 20.02 uur.
Het Radio Filharmonisch Orkest en zijn chef-dirigent Edo de Waart hebben zich heel wat op de hals
gehaald. Het orkest speelde vorige week twee genadeloze uitvoeringen van de Sacre onder
Iván Fischer. De Waart bracht met Jessye Norman en het Rotterdams Philharmonisch Orkest Mahlers
Lied von der Erde. En volgende week staan er vier uitvoeringen van Mahlers Vijfde voor de
deur. Die hebben ze weliswaar paraat na de drie uitvoeringen van vorige maand, maar om ook nog tussen
de bedrijven door de VARA-Matinee te voorzien van een heel Strauss-programma, dat ruikt naar
overbelasting.
Het zou onredelijk geweest zijn om opnieuw zo'n top-concert te verwachten. De muziek van Strauss is
door de bank genomen toch al van een andere orde dan die van Mahler of Stravinsky. Strauss (Richard,
voor alle duidelijkheid) was een wispelturig en virtuoos componist, kwistig met klatergoud, vaak geniaal,
dikwijls ook banaal.
Bovendien was het programma, gegroepeerd rond enkele opera-scènes, er een uit stukjes en
beetjes, waaronder niet uitsluitend hoogtepunten uit Strauss' oeuvre, maar ook enkele minder bekende
werken. De VARA-Matinee wacht zich er nu eenmaal voor uitsluitend gebaande paden te betreden.
Hulde, maar het neemt niet weg dat bruidsnacht-aria uit Die ägyptische Helena met zijn
brallerige orkest en zijn larmoyante chromatiek, en de Serenade in Es, een slaapverwekkend
jeugdwerk, bij ondergetekende niets anders opwekten dan het voornemen om Kuifje en de juwelen van
Bianca Castafiore te herlezen.
Daarmee zij niets ten nadele gezegd van Deborah Voigt. De Amerikaanse sopraan nam de honneurs waar
voor haar landgenote Alessandra Marc, die door contractuele verplichtingen en verschoven opnamesessies
verhinderd was. En ze deed dat met verve.
In de vier korte orkestliederen aan het begin van het programma en in de bruidsnacht-aria zat het
Radio Filharmonisch niet lekker in de rails. Daar moet de overladen agenda een partijtje meegespeeld
hebben.
Maar daarna hervond het orkest zijn vertrouwde hoge niveau. De weelderige orkestfantasie op thema's
uit Die Frau ohne Schatten en de slotscène van Ariadne auf Naxos zijn dan ook
stukken die het waard zijn om je voor in te spannen.
Hoewel in de Ariadne-scène het wattage van de Duitse tenor Norbert Orth wat bleekjes afstak
tegen dat van Voigt kwam hij, na een wat onwennig klinkend begin, toch goed los in zijn Bacchus-partij.
Het had toch wel wat, die Strauss, zolang hij zichzelf in toom weet te houden.
© Frits van der Waa 2006
