Home
Vertalingen
Stukken
Strips
Genealogie
CV
Links
Zoek

de Volkskrant van 25 januari 1993, Kunst, recensie

Rumori in greep van de liefde

Rumori: Arthur Sauer, Ivo Janssen en het Michiel Scheen Sextet in Frascati, Amsterdam.

Een kunstenaar die niet loskomt van zijn materiaal, dat is zoiets als iemand die een liefdesverklaring doet maar aldoor blijft steken in de woorden - waarmee meteen gezegd is hoe moeilijk het is om kunstenaar te zijn.

Nu draait het bij de concertcyclus Rumori juist om fusies tussen improviseren en componeren, tussen muzikanten en elektronika, kortom: om nieuwe verhoudingen tussen componist en materiaal. Het is een proefterrein. Het is geen schande om daarin vast te lopen. En omdat elke aflevering van Rumori minstens twee, liefst zeer uiteenlopende optredens bevat, zijn de concerten nooit vervelend.

Toch was het jammer dat zondagmiddag, geen van de drie onderdelen er volledig in slaagde de gedane investeringen volledig in klinkende munt om te zetten. Hard & Snel, het solo-optreden van componist/gitarist Arthur Sauer, ging na een wervelende start geleidelijk onder in een stroom van knetter, fuzz en vervorming, waarin Sauers pluk- en strijkwerk op de gitaar en diverse andere elektrisch versterkte snaren slechts minimale draaikolkjes teweegbracht. Wel weet punky Sauer de elektrische gitaar te raken waar hij wil, en wanneer hij de muziek strak in de hand houdt, zoals in de razende computergestuurde riffs aan het begin of in de zonderlinge geluidscollages aan het slot, is zijn werk heel overrompelend.

Het Michiel Scheen Sextet bracht onder de titel De Archipel een non-stop-suite waarin improvisatie en compositie nauwelijks waarneembaar in elkaar overgaan. Naast het aandeel van pianist/componist Scheen is vooral dat van saxofonist en spraakkunstenaar Jaap Blonk sterk bepalend voor het karakter van de muziek. Maar Archipel is lang, bijna een uur, en de hand vol muzikale gedragstypes die Scheen hanteert - zoals jachtige passages, koraalachtige akkoord-opeenvolgingen, en vrijwel lege, slechts met geritsel gevulde ruimtes - raakt op den duur uitgeput.

Het meest geslaagde onderdeel van het programma, Blend, gecomponeerd door Martijn Padding en trefzeker uitgevoerd door pianist Ivo Janssen, heeft de muziek van Thelonious Monk tot onderwerp. In dit stuk drijft Padding Monks brokkelige, maar trefzekere pianistiek steeds verder op de spits in een aaneenschakeling van wringende akkoorden, stuiterende bassen, en kenmerkende licks. Toch blijft het stuk, al is het een sluitend betoog, op een of andere manier om zijn eigen as draaien. De oorzaak kan zijn dat Padding de grammatica van Monks muziek weliswaar diepgravend heeft aangetast, maar het materiaal zelf, met name de samenklank, ternauwernood. En daardoor houdt Monk Padding in zijn greep, in plaats van andersom.

Maar zo werkt liefde nu eenmaal.


© Frits van der Waa 2006