de Volkskrant van 27-02-2003, Pagina K18, Kunst katern, Recensie
Optimale tekstexpressie
Sigismondo d'India: Madrigali e Canzonette, door Maria Cristina Kiehr en Concerto Soave o.l.v. Jean-Marc Aymes. Harmonia Mundi.
Alleen al de naam van Sigismondo d'India zal kenners van het madrigaal de oren doen spitsen. D'India (1582-1629) leefde in een overgangstijd waarin het meerstemmige madrigaal plaats maakte voor het solomadrigaal. In beide genres was hij een meester. Dat komt vooral door de grote zorg die hij besteedde aan de muzikale uitwerking van de tekst. De cd van de (Argentijnse) sopraan Maria Cristina Kiehl en het gezelschap Concerto Soave bevat twintig van zijn solomadrigalen, afgewisseld met enkele (soms zeer gewaagde) instrumentale stukken van tijdgenoten als Trabaci, Mayone, en De Macque.
Hoewel Kiehl, wier minimaal vibrato de echte oude-muziekzangeres verraadt, in sommige gevallen wat terughoudend klinkt, is het een schitterende cd. Naast lichtvoetige canzonette, waarin de strofische opbouw D'India niet belet een optimale tekstexpressie te bereiken, staan doorgecomponeerde madrigalen, waaronder een prachtige verklanking van de nachtegaal, Odi quel Rosignolo, en een aangrijpend Lamento di Didone, dat nauwelijks onderdoet voor de slotaria uit Purcells Dido & Aeneas. De begeleiding is kleurrijk en afwisselend, en ook de opname laat niets te wensen over.
Miracles of Notre Dame, door The Harp Consort o.l.v. Andrew Lawrence-King. Harmonia Mundi.
Missa Mexicana, door The Harp Consort o.l.v. Andrew Lawrence-King. Harmonia Mundi.
Andrew Lawrence-King, voor bezoekers van het Festival Oude Muziek Utrecht een oude bekende, en zijn ensemble The Harp Consort zijn evenzeer thuis in de vroege Middeleeuwen als in de muziek van de barok. Het sleutelwoord is improvisatie, een kunst die voor zulke oude muziek essentieel is, maar tegenwoordig nog door te weinig musici wordt beheerst. Lawrence-King en de zijnen lusten er daarentegen wel pap van. Het plezier en het enthousiasme spatten ervan af op deze beide cd's. Bij The Miracles of Notre Dame, een exploratie van het werk van de twaalfde-eeuwse dichter Gautier de Coincy, gaat de vrije improvisatie van veelstemmige refreinen wel een beetje ver, met gedurfde klankstapelingen en geestdriftige vocale uithalen, maar het resultaat is ontegenzeggelijk prikkelend. Intrigerend is de integratie van Maria-verering en profane liefdespoëzie uit de traditie van de trouvères, die net als de beat-mis uit onze tijd werd gebruikt om de gelovigen bij de les te houden.
Op de cd Missa Mexicana bewerkstelligt Lawrence-King een nog spannender mix van religieuze muziek en opzwepende dansritmes. Rode draad in het geheel is de Missa Ego flos campi van de Spaanse componist Juan Guttiérrez de Padilla, die vroeg in de zeventiende eeuw naar Mexico emigreerde. Zijn miscompositie is allesbehalve orthodox: zo is het Credo van het begin tot het eind doorspekt met theatrale, luid gezongen herhalingen van het woord Credo, wat de geloofsbelijdenis vanzelfsprekend een bijzondere kracht bijzet. De vijf misdelen worden omlijst door een onbekommerde, soms zelfs heel ondeugende keus uit wereldser werk van Padilla's Mexicaanse tijdgenoten. Niet te versmaden, deze barokmuziek op zijn Latijns-Amerikaans.
England through the Ages, door het Malle Symen Kwartet. Audiomax.
De dames van het Malle Symen Kwartet gaan beduidend serener te werk dan Lawrence-King, maar hun interpretaties van Engels repertoire uit uiteenlopende tijdsgewrichten hebben desondanks een kracht die je niet verwacht van een blokfluitkwartet. De cd opent niet heel handig met het sterkste stuk, een duizelingwekkende, anderhalve minuut durende draaikolk van vervlochten tempi, omstreeks 1600 gecomponeerd door John Baldwin. Toch stelt het vervolg niet teleur. De nu eens lustige dan weer ingekeerde composities van lieden als Locke, Purcell en Fayrfax worden gecomplementeerd met hedendaags werk van Maarten Altena en Richard Barrett, die zich geen van beiden verliezen in rare strapatsen, maar de blokfluitklank in zijn waarde laten. Barretts Liebestod is met al zijn microtonen een indringend stuk, dat mooi rijmt met de wringende dissonanten in de erop volgende Fantasia van Purcell.
© Frits van der Waa 2006
