de Volkskrant van 13-10-2003, Pagina 11, Kunst, Recensie
Birtwistle boeit ondanks kille weerbarstigheid
Werk van Duruflé, Vaughan Williams, Birtwistle, MacMillan en Harvey, door het Groot Omroepkoor o.l.v. Marcus Creed. 11 oktober, Concertgebouw, Amsterdam. Radio 4: 14/10, 20.02 uur.
Aan God zullen weinigen gedacht hebben, maar niettemin was de sfeer bij het optreden van het Groot Omroepkoor in de Zaterdagmatinee zo ingetogen dat het publiek het aanvankelijk niet waagde om te applaudisseren. Bepalend voor die stemming was het Requiem van Maurice Duruflé.
Duruflé's werk stamt uit 1947, maar bevat geen onvertogen of moderne klanken. Vanaf het begin, een Gregoriaanse melodie begeleid door een mummelend orgel en omgeven door een halo van vrouwenstemmen, ademt de muziek devotie. Dirigent Marcus Creed heeft een fijn oor voor zulke aspecten en het Groot Omroepkoor reageerde feilloos op zijn sturende hand, met genuanceerd aanzwellen en prachtig beheerst wegsterven. Margriet van Reisen en bariton Roderick Williams leverden even stemmige solo-bijdragen.
In de composities van Vaughan Williams, Jonathan Harvey en James MacMillan kreeg het koor de gelegenheid te laten horen wat het a cappella vermag. Deze werkjes zijn welluidend, vriendelijk voor de stem en bovenal kort. Dit in tegenstelling tot het nieuwe werk dat de 69-jarige Sir Harrison Birtwistle in opdracht van de Matinee en BBC Radio 3 componeerde en hier zijn eerste uitvoering beleefde.
The Ring Dance of the Nazarene is geïnspireerd op de half-heidense rituelen uit de vroeg-christelijke tijd, waarin de dans een belangrijke rol speelde. David Harsent schreef een nieuwe tekst met een gepast archaïsche inslag. Het werk heeft het karakter van een beurtzang tussen het koor en de solo-bariton, begeleid door zes blazers. Er is een markante partij voor een tonbak, een Iraanse trommel, die gestileerde dansritmes toevoegt. Bij het woord Alleluia! vallen de zangers bovendien in met handgeklap en voetgestamp.
Primitief is Birtwistles Ring Dance overigens allerminst. Integendeel, de hoekige ritmes en dwarse samenklanken, de korte vocale en instrumentale brokjes noten, gevolgd door kakelende blazers en lang uitgezongen lijnen, maken het tot een weerbarstig stuk. Door de mooie dosering van die ingrediënten blijft het desondanks een half uur lang boeien. Een beetje kil en cerebraal blijft dit drama wel. Maar dat zijn we gewend van Birtwistle.
© Frits van der Waa 2006
