de Volkskrant van 25-10-2003, Pagina 7, Kunst, Recensie
Ciccolini boeit als Liszt intiem is
Liszt, door Aldo Ciccolini. 22 oktober, Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht. Herhaling: Amsterdam (26/10), Maastricht (29/10).
In Utrecht hebben ze wat met Liszt. Niet omdat de beroemde klavierleeuw ooit, in 1842, een concert in de toenmalige Stadsschouwburg gaf, maar vooral omdat het Muziekcentrum Vredenburg sinds 1986 de thuishaven is van het driejaarlijkse Internationaal Franz Liszt Concours.
Het Muziekcentrum bestaat nu 25 jaar en daar hoort toch Liszt bij, al is het dan even geen concoursjaar. Vandaar dat er deze week een Liszt-festival plaatsvindt. De komende dagen volgt er nog een aantal bijzondere concerten. Vanavond laten de zes jonge pianisten die hebben deelgenomen aan de Masterclass horen wat ze in hun mars hebben. Dan zijn er nog optredens van het Radio Symfonie Orkest en Anima Eterna, waarna het festijn zondagavond wordt besloten met een Europese Liszt Nacht. Daarin zijn de winnaars van de Liszt Pianoconcoursen in Utrecht, Weimar en Boedapest te horen: Jean Dubé, Péter Tóth en Ingolf Wunder. Eigenlijk zijn dat er maar twee, omdat Tóth na Weimar ook Boedapest in zijn zak stak. Wunder, die daar een speciale Liszt-prijs behaalde, maakt het drietal vol.
De pianist die het festival opende, Aldo Ciccolini, is met zijn 78 jaar minstens een halve eeuw ouder dan al dat aanstormende pianotalent. Voor een betrekkelijk bescheiden publiek vertolkte hij de Harmonies poétiques et religieuses, een avondvullend programma waarmee hij ook nog in Amsterdam en Maastricht te horen is.
De Harmonies, die Liszt omstreeks zijn veertigste schreef, vormen niet zozeer een cyclus als wel een bundel. Vergeleken met Liszts overige werk uit die tijd speelt virtuositeit hier een ondergeschikte rol, maar dat neemt niet weg dat er een aantal veeleisende passages tussen zitten.
De opening bijvoorbeeld is flink wild, met veel hamerende toonherhalingen, en ook het onderdeel Funérailles, een theatrale treurmars, liegt er niet om. Ciccolini gaat de toetsen op dergelijke momenten met zo veel kracht te lijf dat het klankbeeld wat troebel wordt, maar legt voor het overige veel gevoel voor kleur aan de dag en houdt de zangerige melodieën en de omringende gordijnen en guirlandes van akkoorden meesterlijk uit elkaar. Toch is hij op zijn best in die intiem getinte stukken waar Liszt spaarzaam is met noten, zoals in het lieflijke Ave Maria of boeiende, maar helaas wat bondige variatiereeks Pater Noster.
Als geheel is de muziek van de Harmonies erg breedvoerig en ook wel een beetje zwijmelig. Ciccolini's toegift, de Mephisto-Polka, was dan ook een verfrissend demonische voetnoot.
© Frits van der Waa 2006
