de Volkskrant van 06-11-2003, Pagina 18K, Kunst katern, Recensie
Documentair muziektheater
Steve Reich/Beryl Korot: Three Tales. The Steve Reich Ensemble en Synergy Vocals o.l.v. Bradley Lubman. Nonesuch (cd & dvd).
Steve Reich-fans kijken al meer dan een jaar reikhalzend uit naar de dvd-versie van Three Tales, het grote video/muziekproject dat in 2002 tijdens het Holland Festival te zien was. Hun wachten is beloond, en wel met een perfect product.
Three Tales laat zich nog het best omschrijven als 'documentair muziektheater'. Hierin stellen Reich en zijn echtgenote, de videokunstenares Beryl Korot, de rol van de technologie ter discussie, aan de hand van drie 'verhalen': het neerstorten van de Hindenburg in 1937, de Amerikaanse atoomproeven op het eiland Bikini, en het eerste succesvolle kloon-experiment met het schaap Dolly.
De Reichs hebben een schat aan film- en bandopnamen uit de archieven opgediept, en die aangevuld met eigen interviews. Muziek en beeld zijn nauw verweven, niet alleen doordat het ritme van de dikwijls meervoudige beelden en van de muziek overeenkomt, maar ook doordat Reich zijn noten wint uit de 'melodie' van de gesproken fragmenten - een principe dat hij vaker beproefd heeft, maar dankzij de gevorderde techniek flexibeler dan ooit hanteert. Het resultaat is meeslepend, en allang niet 'minimaal' meer, al spelen herhalingen nog altijd een belangrijke rol.
De fusie is het meest geslaagd in het tweede deel, Bikini, waarin het aftellen voor de atoomexplosie en beelden van de evacuatie van de eilandbevolking doorsneden worden met teksten uit Genesis, die niet gezongen worden, maar lettergreep voor lettergreep op het doek verschijnen, op het ritme van dreigende akkoorden.
De kwesties die Reich en Korot aan de orde stellen liegen er niet om, maar toch is er hier en daar ruimte voor een knipoog. Het kledingstuk 'bikini' wordt niet vergeten en Dolly roept luid 'Bêêêêh!' als ze in beeld komt.
De dvd bevat alle extraatjes die je ervan mag verwachten, zoals de mogelijkheid tot ondertiteling, een acht minuten durend fragment uit Hindenburg dat uiteindelijk geschrapt werd, en een fascinerend filmpje waarop dirigent Brad Lubman aan het werk te zien is. De muziek wordt nog eens apart bijgeleverd op cd, wat bijna overbodig lijkt. Maar in vergelijking met de dvd is de geluidskwaliteit toch wel significant beter. En dat hele pakket kost nauwelijks meer dan een reguliere cd.
© Frits van der Waa 2006
