de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 10 september 2007 (pagina 10)
Pierrots met scherp oor voor spot
Gergjev Festival : concerten door Ralph van Raat, World Orchestra for Peace o.l.v. Gergjev en
Domestica Rotterdam o.l.v. Wim Steinmann. 8 september, De Doelen, Rotterdam.
Dirigent Valeri Gergjev houdt van opgewonden standjes. De werken die hij heeft gekozen voor zijn optreden
met het World Orchestra for Peace, zaterdag op zijn Gergjev Festival, getuigen daar opnieuw van.
Romeo en Julia, ingeleid door Wagners Tannhäuser, gingen zowel voor als na de pauze dood, op
gezag van Berlioz en Prokofjev. Het festivalthema Liebesnacht kreeg daarmee een uitgesproken
roerige invulling.
Erg bevredigend was het liefdesspel van het World Orchestra desondanks niet. Het orkest, twaalf jaar
terug in het leven geroepen door Georg Solti, is een soort jeugdorkest voor volwassen musici. De
muzikanten in het internationale gezelschap bekleden praktisch allemaal een aanvoerderspositie in hun
eigen orkest. Dat levert een bepaalde kwaliteit op, maar ook zekere manco's.
Het spatgelijke unisono van de strijkers is verbazingwekkend, evenals de bij wijlen rustieke combinatie
van hout- en koperklanken, die vooral in Tannhäuser goed uit de verf kwam. Minder aangenaam
zijn de keffende klanken van het orkest zodra de dynamiek oploopt. Waar strijkers en blazers snel
stuivertje moeten wisselen, krijgen ze ritme en timbre nergens op één lijn. Vooral de
excerpten uit Berlioz' Roméo et Juliette hadden daaronder te lijden. Prokofjevs balletmuziek
is uit steviger hout gesneden, en Gergjev heeft het stuk minstens zo stevig in de vingers, wat op enkele
passages na tot een doeltreffende uitvoerig leidde.
Het programma van pianist Ralph van Raat, Darknesse Visible, was aanmerkelijk fijnzinniger. Dat
was niet alleen te danken aan Van Raats messcherpe uitvoeringen van zeven aan duisternis gerelateerde
muziekstukken, maar ook aan de uitgekiende belichting van Bas Berensen.
Gedenkwaardiger nog was de scenische uitvoering van Schönbergs Pierrot lunaire. De zes musici
van Domestica Rotterdam, alle gekleed als Pierrots, zijn door de decorontwerpers Clement & Sanôu
op smalle sokkels van verschillende hoogte gezet. Daartussen beweegt zich de protagoniste, de maanzieke
mezzo Jacqueline Janssen. Het stuk vindt in haar een vertolkster die zowel muzikaal als dramatisch uit de
voeten kan met het vervreemdende zingzeggen van Schönbergs Sprechgesang. Minstens zo
welsprekend is de instrumentale component, die bij Domestica een fascinerende uitvoering krijgt, met een
scherp oor voor de lucide klankcombinaties, maar ook voor de spot en de lichtheid die doorklinken in dit
zelden uitgevoerde nachtstuk.
© Frits van der Waa 2007
