Home
Vertalingen
Stukken
Strips
Genealogie
CV
Links
Zoek

de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 3 december 2007 (pagina 11)

Multi-culti marathon over de stad Jeruzalem

De heilige stad Jeruzalem door Ensemble Ahl Fas, Huelgas Ensemble o.l.v. Paul van Nevel, Groot Omroepkoor en Schönberg Ensemble onder leiding van Simon Halsey. 1/12, Concertgebouw, Amsterdam. Radio 4: 4/12, 20.00 uur.

Rampspoed, doodslag, verdriet en verderf zijn de bittere vruchten die in Israël al duizenden jaren worden geoogst omdat een aantal volkeren elkaar het gebied betwist. Dat zowel joden als moslims Jeruzalem als heilige stad beschouwen, maakt het conflict nog uitzichtlozer. Maar het heeft in de loop van de geschiedenis wel mooie muziek opgeleverd. Dat was te horen in de jongste aflevering van de ZaterdagMatinee, die het karakter had van een multiculturele Jeruzalem-marathon.

De mysterieuze gezangen waarmee het Marokkaanse Ensemble Ahl Fas de middag opende, werden nog een tikje onthechter door de elektrische versterking, die de geluidsbron verplaatste tot boven de hoofden van de musici. De solistische onderdelen, zoals het fluitspel van ney-speler Rachid Zeroual, hadden daardoor de meeste zeggingskracht. Tolerantie en vrede, dronkenschap en extase, en de schoonheid van God kwamen tot uiting in rondcirkelende melodieön van een ietwat eentonige weelderigheid.

Even ingetogen, maar rijker van schakering zijn de Lamentaties van Jeremia, zoals ze op muziek zijn gezet door de 16de-eeuwers Don Antonio Mogavero da Francavilla en Orlandus Lassus. De twaalf zangers van het Huelgas Ensemble gaven beide composities onder leiding van Paul van Nevel een weergaloze opulentie. De onbekende Mogavero deed slechts een klein beetje onder voor de beroemde Lassus, en vooral de echo's en herhalingen in de steeds weerkerende slotclaus Jerusalem, convertere ad Dominum Deum tuum ('Jeruzalem, bekeer u tot de Heer uw God') hebben een niet mis te verstane aandrang.

In het afsluitende eigentijdse blok, verzorgd door het Groot Omroepkoor en het Schönberg Ensemble, was plaats voor een kort werk van de Israëlische componist Meir Mindel, Mijn stad. Het maakt met zijn vlammende akkoorden wel indruk, maar steunt toch zozeer op gesproken tekst, massaal georeer, gefluister en geroep dat het een nogal pamflettistische indruk maakt.

Het in opdracht van de Eduard van Beinumstichting gecomponeerde Our van de Libanese componist Zad Moultaka is gebaseerd op een gedichtencyclus van Etel Adnan, en gaat volgens de componist evenzeer over Beiroet als over Jeruzalem.

Our (wat eveneens 'stad' betekent) opent met gesis en geritsel, waarna zich vocale golven ontrollen, begeleid door de nodige tamtam van het slagwerk. De 40-jarige Moultaka weet hoe hij een muzikaal gegeven moet uitbouwen en zo de aandacht kan prikkelen. Toch is zijn werk erg ongelijkmatig, doordat de acht delen geen geheel vormen. Het dieptepunt is wel het vijfde deel, een nikserige opeenvolging van een onbegeleide fluitsolo, een onbegeleide altsolo en dan een combinatie van die twee.

Daartegenover staan dan weer pakkende en opzwepende passages, zoals de grote processie aan het slot. Het Groot Omroepkoor en zijn dirigent Simon Halsey dwongen respect af door de slecht onderbouwde boog zo goed en kwaad als het ging drie kwartier lang gespannen te houden.


© Frits van der Waa 2007