de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 17 februari 2009 (pagina 14)
Kamer Filharmonie glorieert met mooi warmgeblazen hout
Stravinsky, Schumann, Bach en Beethoven door de Radio Kamer Filharmonie o.l.v. Jaap van Zweden.
14/2, Concertgebouw, Amsterdam. Radio 4: 17/2, 20.00 uur.
Waarom Beethoven zo nodig het commentaar moest leveren na het binnenkomen van de kopgroep waarin Bach als
derde finishte en toch als eerste eindigde? Het zal wel een punt op het verlanglijstje van dirigent Jaap
van Zweden geweest zijn. Zo had de jongstleden ZaterdagMatinee eigenlijk de vorm van twee korte concerten
met hun eigen innerlijke samenhang. Die van Beethoven zat wel snor bij Van Zweden, die de weg in diens
Tweede Symfonie met zijn ogen dicht kan vinden, terwijl de Radio Kamer Filharmonie glorieerde met
mooi warmgeblazen hout.
Intrigerender was de combinatie van Stravinsky's Concert in D en een orgelfuga van Schumann, voor
orkest bewerkt door Henk de Vlieger. Bindmiddel was Bach, wiens naam, in noten geschreven, als thema
fungeerde bij Schumann. De Vlieger heeft de orgelklank niet nagebootst, maar vertaald naar een romig
orkestpalet zoals de componist het had kunnen hanteren. Aan Stravinsky's hink-stap-sprong-concert zat
desondanks meer beet.
In Bachs Klavierconcert in g ging de aandacht naar het 27-jarige Franse pianotalent David Fray,
een ingetogen musicus, die de keus om het werk op een grote Steinwayvleugel in plaats van op een
klavecimbel te spelen zonder meer plausibel maakte. Vooral het tweede deel won door zijn even aandachtige
als zangerige melodievorming aanzienlijk aan zeggingskracht. In de hoekdelen verleende hij het
stemmenweefsel niet alleen delicatesse maar ook scherpte.
Minder aangenaam was de combinatie van Frays stevig naar voren gebrachte linkerhand en de kracht van de
lage strijkers, wat de basklank erg plomp maakte – alsof pianist en dirigent gezamenlijk Bach een
stel kaplaarzen hadden aangetrokken – wat het slotdeel overigens niet afremde in zijn voortdurende
vaart.
"Mij moet van het hart dat uw stukje van vandaag onleesbaar is," schreef een lezeres me. "Wat vindt u er
zelf van als u zo onderstaande [de eerste alinea] eens doorneemt. Leest niet lekker, toch? Ik heb werkelijk waar geen idee waar u het over
heeft."
Helemaal waar, maar het heeft zo in de krant gestaan, dus ik ga het hier niet herschrijven. Er is ook
geen excuus voor aan te voeren – afgezien van een gestaag toegenomen Van-Zweden- en Beethovenmoeheid.
© Frits van der Waa 2009
