Home
Vertalingen
Stukken
Strips
Genealogie
CV
Links
Zoek

de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 14 september 2009

Gaudeamus-jury beloont onorthodox componeren

Amsterdam – De winnaar van de Gaudeamusprijs 2009 voor jonge componisten heeft zijn inspiratie ontleend aan een orkaan. In zijn Katrina Ballads bezingt de 27-jarige Ted Hearne de rampspoed die de storm Katrina in 2005 zaaide, aan de hand van uitspraken van George W. Bush en anderen. Dat bezingen mag letterlijk genomen worden, want Hearne nam in zijn uitvoering met orkest De Ereprijs zelf de solopartij voor zijn rekening. Het leverde hem de Gaudeamusprijs op, een bedrag van 4550 euro, te beschouwen als honorarium voor een nieuw te componeren werk.

Door dit stuk met zijn rauwe, onmiskenbaar op rock en soul geënte stijl te bekronen heeft de Gaudeamusjury, bestaand uit Akira Nishimura, Huba de Graaff en Ann La Berge zich duidelijk uitgesproken voor componisten van onorthodoxe muziek die bovendien meer doen dan bolletjes en maatstrepen op notenbalken zetten. Ook Toru Nakatani, de 30-jarige Japanner die met zijn op boventoonstructuren gebaseerde 16_1/64_1 een eervolle vermelding behaalde, is een man die zelf allerlei instrumenten speelt en ook bouwt.

De Internationale Gaudeamus Muziekweek, een ware vlootschouw van de nieuwe gecomponeerde muziek in Nederland en daarbuiten, omvatte nog een tweede compositiewedstrijd, doordat ditmaal ook het Project Jonge Componisten van Holland Symfonia in de programmering was opgenomen. Dat project richt zich op componisten van Nederlandse bodem, maar omdat die vrij toegankelijk is voor studenten van elders, bracht het orkest zaterdag muziek van een Griek, een Servische, en Oostenrijker, een IJslander en zowaar nog een Nederlander. Het was uiteindelijk de Oostenrijker, Matthias Kranebitter (29), die met zijn Sustained Surprise, een ietwat ongebreidelde remix van Haydns 94ste symfonie, de 4000 euro grote Jonge Componistenprijs in de wacht sleepte. Janco Verduin (27) won met zijn Temps brisé, een aangenaam afwijkend, maar scherp gedoseerd 'concert voor orkest', zowel de aanmoedigings- als de publieksprijs.

Tussen de Gaudeamusbedrijven door bracht het Nieuw Ensemble een programma met zeven kersverse stukken van Braziliaanse componisten, die allen een groot gevoel voor kleur en ritme paarden aan een enigszins tekortschietende dramatiek. Van vergelijkbare subtiliteit was Ciel demandé van de Chinese componiste Yu Tao, waarin een slagwerkster via lange draden hoog in de zaal opgehangen bekkentjes bediende.

In het Bimhuis vonden de dag daarop een paar werkelijk onverwachte gebeurtenissen plaats: een oud filmpje met twee pianospelende dames, door Thomas Bensdorp op even hilarische als briljante wijze voorzien van en nieuwe soundtrack. Interactie met de laptop is esentieel in stukken van Hugo Morales en Michal Prynda.

In werk van Jasna Velickovic demonstreerden de leden van het slagwerkkwartet Ear Massage hoe je langs elektrische weg een kalimba of duimpiano bespeelt, na eerst in Mapuana mai kekahi van Robert Phillips een fabelachtige partij croonen te hebben weggegeven. In het laboratorium van de nieuwe muziek mag de techniek nog zo'n grote rol spelen, het zingen zal altijd zijn elementaire kracht behouden.


© Frits van der Waa 2009