de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 28 november 2009
Wonderschone liedjes in een oorstrelende mix
Confessions, door Teitur en Holland Baroque Society o.l.v. Nico Muhly. 25 november, Muziekcentrum Frits Philips, Eindhoven. Tournee tot 2/12. www.confessions-tour.com.
Wat moet een barokorkest nu met een singer-songwriter van de Faeröer? De Holland Baroque Society en Teitur geven daarop het antwoord in de even intrigerende als wonderschone verzameling liedjes waarmee ze onder de titel Confessions een week lang door Nederland toeren.
Het bijzondere aan de combinatie zit hem niet alleen in het gelukkige huwelijk tussen Teiturs hoge, zilverige stem en de typische klank van het barokorkest, een totaal ander geluid dan een gewoon orkest produceert. Minstens zo belangrijk is de ongewone inspiratiebron die Teitur (1977) en de jonge Amerikaanse componist Nico Muhly (1981) hebben gekozen voor hun composities: filmpjes die door allerlei mensen na een oproep op YouTube geplaatst zijn, en die 'iets persoonlijks' moesten bevatten.
Door dat uitgangspunt hebben de resulterende veertien songs een verrassende en dikwijls ontwapenende variïteit. Sommige daarvan zijn extreem kort of karig, zoals If You Wait a Little Longer, waarin een eenstemmig melodietje toon voor toon wordt opgebouwd, wat enigszins doet denken aan de conceptuele muziek van de jaren zestig. Maar Teitur weet met zijn ranke, soms wat hese geluid elke toon tot een belevenisje te maken.
Geweldig zijn de nummers die inzoomen op kleine ervaringen, zoals het liedje waarin de geur van een printer in de ochtend wordt bezongen, of een fascinerende reportage over cappuccinoschilderen.
Beeld en geluid zitten elkaar niet in de weg, maar vullen elkaar uitstekend aan, zelfs in een druk onderdeel met de veelzeggende titel Dog and Frog, waarin Muhly laat horen hoeveel er te doen is met een doorgaande bastoon en één enkele toonaard. Maar ook in behaaglijk ondersteunende harmonieën die zijn toegesneden op dit soort luisterliedjes zijn er complexe combinaties mogelijk: geplukte bastonen zetten je als luisteraar ritmisch op het verkeerde been en door stapelingen van akkoorden ontstaan er stravinskiaanse samenklanken.
Bovendien verstaan Teitur en Muhly de kunst om halverwege een liedje als het ware een raam open te zetten en nieuwe vergezichten te ontvouwen. Daar hebben ze dikwijls niet meer voor nodig dan een enkele blokfluit, of een verwaaide harmonie die als een nevel over de muziek blijft hangen.
Voorafgegaan door de minimalistische luitmuziek van Jozef van Wissem, is Confessions voor de verandering een cross-overproject waarin de verschillende elementen volstrekt in balans zijn. Zang, orkestklank, compositie en film komen samen in een lichtvoetige mix, die nu eens geestig is, dan weer lieflijk en oorstrelend, maar allesbehalve kinderachtig aandoet.
© Frits van der Waa 2009
