de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 10 mei 2010
Plat gespeelde Sjostakovitsj staat niettemin als een huis
Penderecki, Addinsell, en Sjostakovitsj, door het Noord Nederlands Orkest o.l.v. Michail Jurowski. 7 mei, De Oosterpoort, Groningen.
Laag gegrom, hoog gegrom, het geluid van laag overvliegende bommenwerpers: bij het Noord Nederlands Orkest klonken vrijdag de meidagen nog volop door in de programmering. Threnos van de Pool Penderecki, een werk dat de componist opdroeg aan de slachtoffers van Hiroshima, was vijftig jaar geleden een indringend muziekstuk. Nu deed het werkje niet alleen gedateerd-modern aan, maar maakte het met zijn lengte van 6 minuten ook een miezerige indruk.
Het Warschauconcert van filmcomponist Richard Addinsell was vooral een curieus intermezzo, dat niet zo goed aansloot bij het motto van het programma: 'Zo klinkt oorlog'. Pianiste Anastasia Goldberg verleende het werkje, in 1941 gecomponeerd voor de film Dangerous Moonlight, het tweedehands patina dat het toekwam.
Voor het Noord Nederlands Orkest stond een dirigent wiens naamsbekendheid de laatste tijd flink is toegenomen, al is dat vooral te danken aan de activiteiten van zijn zoons Vladimir en Dmitri. Jurowski senior (64) heeft nog steeds last van een ongelukkige val die hij in december heeft gemaakt, en moest daarom zittend dirigeren. Zijn uitvoering van Sjostakovitsj' Zevende Symfonie stond niettemin als een huis.
Het grote statement van deze 'Leningrad'-symfonie is en blijft de gigantische, uit het niets verschijnende en allengs aanzwellende marsmuziek van het eerste deel – Sjostakovitsj' hoogsteigen variant op de Bolero. Het hele apparaat marcheerde en blonk op een manier die erop wijst dat het orkest de laatste tijd flink aan groot onderhoud heeft gedaan. Jurowski plaatste venijnige speldenprikken, liet het koper schroeien, de fluiten bibberen, en mengde homeopathische doses quasi-onschuld door de allengs toenemende verbittering, die in het laatste deel helaas omsloeg in nodeloos gezwoeg. Het is steeds moeilijker geworden om met Sjostakovitsj' enigszins plat gespeelde symfonieën nog een zege te behalen, en Jurowski's interpretatie was niet echt verrassend. Maar het NNO kan deze uitvoering desondanks in de annalen bijschrijven als een triomf.
© Frits van der Waa 2010
