de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 19 januari 2015
Don Giovanni met minimale middelen
Don Giovanni van Mozart, door Het Symfonieorkest o.l.v. Jan Willem de Vriend en Eva Buchmann. 17 januari, De Spiegel, Zwolle. Herh.: Amsterdam (20), Den Haag (24 en 25/1). operadongiovanni.nl
Bij de enscenering van Mozarts Don Giovanni die Het Symfonieorkest dezer dagen brengt, kun je de zangers vrijwel in de strot kijken. Het publiek zit op het podium, samen met het orkest en de handeling speelt zich daaromheen af op praktikabels en stellages. Het effect is geweldig, zeker in de ensembles, waarin de virtuoze Mozart de personages gelijktijdig allerlei verschillende gevoelens laat uitzingen. Anders dan gewoonlijk zijn ze allemaal afzonderlijk te onderscheiden. Dat compenseert het gemis van een boventiteling.
Het Symfonieorkest (ook bekend als het Orkest van het Oosten) heeft deze productie al in 2013 in Zwitserland gespeeld. Dat vloeide ongetwijfeld voort uit de opera-aspiraties van dirigent Jan Willem en zijn eega, regisseuse Eva Buchmann. Een jaar eerder lanceerden ze met het orkest plannen voor een eigen organisatie, Opera Aurora, waarmee ze de eveneens in Enschede residerende Nationale Reisopera tegen de haren in streken. De subsidieaanvragen werden niet gehonoreerd en daarmee leek het verhaal afgelopen.
Met deze Don Giovanni laat het stel zien wat hun voor ogen stond: een relatief simpele en goedkope manier van opera maken waarin de oorspronkelijke dramatiek van het werk centraal staat en niet een erop geplakte 'visie'.
Het werkt. Het helpt dat Don Giovanni een van de beste opera's is uit de geschiedenis. De musici van Het Symfonieorkest geven de muziek zwier en scherpte en zetten niet alleen puntjes, maar ook accenten op de i, bijgekleurd met natuurhoorns en traverso-fluiten.
Dan is er de inzet van de overwegend jonge zangers. Hoofdrolzanger Duncan Rock heeft een plooibare bariton, al kon het wat vileiner, en bas Piotr Micinski (Leporello) acteert nog geestiger dan hij zingt. Tussen de vijf overige personages valt vooral Renate Arends op, die geknipt is voor de rol van de versmade Donna Elvira. Met zo'n minimaal decor komt alle dramatiek op de schouders van de zangersequipe te rusten. Aanvankelijk gaat hun dat niet allemaal even soepel af, maar gaandeweg wordt het spel overtuigender.
Na de hellevaartscène laat De Vriend de vrolijk moraliserende slotensemble vervallen. Dat is jammer, maar de laffe foyermuziek die na afloop de Mozartnasmaak bederft is een veel grotere anticlimax. Een dikke onvoldoende voor De Spiegel in Zwolle.
© Frits van der Waa 2015
