de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 5 augustus 2015
Haimovitz is het soort muzikant dat elk stuk spannend maakt
Orbit: music for cello solo (1945-2014). Matt Haimovitz. Pentatone (3 cd's).
Orbit, een kloeke driedubbel-cd met eigentijdse muziek voor cello solo, is eigenlijk het verslag van een queeste. De Amerikaanse cellist Matt Haimovitz exploreert al twintig jaar minder voor de hand liggende uithoeken, of het nu om podia gaat of om muzikale genres.
Orbit is genoemd naar het recente en opmerkelijk geslaagde cellostuk dat Philip Glass voor Haimovitz componeerde. Het album is in feite een bloemlezing (en nog iets meer) uit de cd's die de cellist op zijn eigen label heeft uitgebracht.
Haimovitz is een meestercellist, die uit zijn drie eeuwen oude instrument niet alleen rijke, volle geluiden, maar ook alarmerender klanken tevoorschijn haalt. Hij is het soort muzikant dat elk stuk spannend maakt, door zijn compromisloze inzet. We treffen hier wonderlijke stijlbloempjes als Helter Skelter van The Beatles en de Star-Spangled Banner (naar Jimi Hendrix), maar ook een bizarre compositie voor cello en elektronische geluiden van de Chinese Du Yun. Tussen de diverse recentere stukken prijkt een aantal monumenten uit de moderne celloliteratuur, zoals de uit 1945 stammende Ciaccona van Dallapiccola (het vroegste werk in de collectie), de briljante sonate van Ligeti en een schitterend nachtstuk van Salvatore Sciarrino, waarin Haimovitz de celloklank binnenstebuiten lijkt te keren.
Het muzikale net dat hij hier uitwerpt is heel wijd en maakt duidelijk dat componisten, zeker in recentere jaren, overal ter wereld hun oor te luisteren leggen en daarmee de moderne muziek een stuk toegankelijker hebben gemaakt. Op de derde cd putten componisten uit uiteenlopende literaire bronnen als Shakespeare, Mark Twain en Rimbaud. Helaas ontbreken, Haimovitz' kunsten ten spijt, op dit schijfje de meesterstukken die het niveau van de andere twee overeind hielden.
Tartini en Veracini: vioolsonates. Rie Kimura & Fantasticus. Resonus.
Dat Nederland (voorlopig nog) kweekvijver en magneet is voor muzikaal toptalent is te horen op de debuut-cd van Rie Kimura. De Japans-Nederlandse violiste, mede opgeleid door Lucy van Dael, schittert in weelderige sonates van Tartini en Veracini, muziek die je ten onrechte vrij weinig hoort. De door de ziel snijdende chromatische openingsmaten van de Veracini-sonate waarmee de cd opent, zijn al genoeg om plat te gaan. Kimura heeft een ranke, spaarzame toon en vingers die hoorbaar dunner en sneller zijn dan gangbaar. In de Pastorale van Tartini geeft ze haar instrument de klank van een sublieme draailier. Het feest wordt nog vergroot door de sprankelende dialogen met en tussen de continuospelers, klavecinist Guillermo Brachetta en cellist Robert Smith.
© Frits van der Waa 2015
