de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 17 februari 2017
Groots in gelukzaligheid
Monteverdi: Madrigali Vol 3. Les Arts Florissants. Harmonia Mundi.
Met zijn derde madrigalen-cd besluit het ensemble Les Arts Florissants zijn reis door het oeuvre van Monteverdi, die zich in de loop van zestig jaar ontwikkelde van de laatste grote componist van de renaissance tot de eerste grote componist van de barok.
Hier zijn we aanbeland in Venetië, waar Monteverdi in zijn zevende en achtste boek de vorm van het madrigaal, aanvankelijk een simpele vier- of vijfstemmige poëziezetting naar alle kanten oprekt: duetten, soloaria, complete minicantates of zelfs opera-achtige scènes behoren tot de mogelijkheden, en ook de instrumentale begeleiding raakt meer en meer geëmancipeerd.
Geen componist is zo groots in het overbrengen van gelukzaligheid, maar het palet omvat ook droefenis, woede, en woelingen en botsingen waarmee de liefde gepaard kan gaan. De live opgenomen en licht geretoucheerde uitvoeringen van Paul Agnew en consorten zijn onovertroffen. Het enige treurige is dat de reis hiermee ten einde is, want de drie cd's bevatten niet meer dan een greep uit Monteverdi's schatkamer.
Hanns Eisler: Kalifornische Ballade e.a. Berlin Classics.
Drie tijdsgewrichten komen samen op deze cd met historische opnamen van werk van Hanns Eisler (1898-1962). Het gaat hier om wat hij zelf 'toegepaste muziek' noemde, dus muziek die een boodschap moest onderstrepen, of als begeleiding voor een theatervoorstelling. Muzikaal en inhoudelijk ligt het in de buurt van zijn bekende Solidariteitslied.
Niet voor niets opent de cd met een magistrale vertolking door Hermann Hähnel en Leipzigse musici van de voor de radio geschreven Kalifornische Ballade. De opnamen van de gevierde zangeres Gisela May stammen eveneens uit de DDR van de jaren zestig. Indringend zijn vooral de Wiegenlieder für Arbeitermütter op tekst van Brecht. Vrolijk word je er niet van, maar prachtig is het wel.
Van recentere datum, uit de jaren negentig, zijn de live-opnamen van de Ebony Band, die Eislers noten laat bijten, keffen en sprankelen. De bonustracks daarentegen voeren je meer dan tachtig jaar terug in de tijd, met verrassend goed klinkende schellakplaatopnamen uit de jaren dertig, waaronder één onder leiding van Eisler zelf.
Berlioz: Symphonie fantastique, door La Chambre Philharmonique. Alpha (dvd).
La Chambre Philharmonique is zeg maar het Franse equivalent van ons Orkest van de Achttiende Eeuw. Net zoals bij dat orkest strekt het repertoire zich uit tot in de 19de eeuw. In 2014 vierde het ensemble zijn tienjarig bestaan met een nu op dvd verschenen uitvoering van Berlioz' Symphonie fantastique.
Dirigent Emmanuel Krivine is niet de meest bevlogen stokvoerder die je je kunt voorstellen, maar geeft vooral de pittige slotdelen het volle pond. De strijkers zijn prachtig slank en de blazers, inclusief fraaie ophicleïdes en een serpent, schitterend sonoor. Jammer alleen dat de verder voortreffelijke beeldregie het slaan van de klok uit het laatste deel niet laat zien.
© Frits van der Waa 2017
