From time to time, I have machine translators do a translation as well as a Dutch-English re-translation of Gormenghast's very first paragraph. This is the latest result by ChatGPT. Much better than earlier programs, but still not very convincing.

Van tijd tot tijd laat ik een vertaalprogramma los op op de eerste alinea van Gormenghast - zowel op het origineel als op mijn eigen vertaling. ChatGPT doet het naar verhouding niet onaardig, al valt er nog het nodige op aan te merken. De terugvertaling naar het Engels is zo goed dat ik vermoed dat het programma de beschikking heeft over de originele tekst.

ORIGINAL THE HALL OF THE BRIGHT CARVINGS Gormenghast, that is, the main massing of the original stone, taken by itself would have displayed a certain ponderous architectural quality were it possible to have ignored the circumfusion of those mean dwellings that swarmed like an epidemic around its outer walls. They sprawled over the sloping earth, each one half way over its neighbour until, held back by the castle ramparts, the innermost of these hovels laid hold on the great walls, clamping themselves thereto like limpets to a rock. These dwellings, by ancient law, were granted this chill intimacy with the stronghold that loomed above them. Over their irregular roofs would fall throughout the seasons, the shadows of time-eaten buttresses, of broken and lofty turrets, and, most enormous of all, the shadow of the Tower of Flints. This tower, patched unevenly with black ivy, arose like a mutilated finger from among the fists of knuckled masonry and pointed blasphemously at heaven. At night the owls made of it an echoing throat; by day it stood voiceless and cast its long shadow.

ChatGPT ENG>DUTCH DE ZAAL VAN DE HELDERE GRAVURES Gormenghast, dat wil zeggen, de oorspronkelijke steenmassa op zichzelf genomen, zou een zekere zware architectonische kwaliteit hebben getoond als het mogelijk was geweest de omringende armoedige woningen die als een epidemie rond zijn buitenmuren zwermden, te negeren. Ze lagen verspreid over de hellende aarde, elk half over zijn buur tot, tegengehouden door de kasteelomwallingen, de binnenste van deze krotten zich vastklampten aan de grote muren, zich daaraan vasthechtend als zeepokken aan een rots. Deze woningen, volgens een oude wet, waren deze koude intimiteit met de vesting die boven hen uittorende, gegund. Over hun onregelmatige daken vielen gedurende de seizoenen de schaduwen van tijdverslonden steunberen, van gebroken en hoge torens, en, het meest enorm van al, de schaduw van de Vuursteen Toren. Deze toren, oneffen bedekt met zwarte klimop, rees als een verminkte vinger op tussen de vuisten van geknokkeld metselwerk en wees godslasterlijk naar de hemel. 's Nachts maakten de uilen er een echoënde keel van; overdag stond hij stemloos en wierp zijn lange schaduw.

VERTALING DE ZAAL DER VLAMMENDE SNIJWERKEN Gormenghast, dat wil zeggen, het oorspronkelijk massief van samengebald steen, zou op zichzelf beschouwd een zwaarwichtig soort architectonische kwaliteit aan de dag gelegd hebben, mits men de ogen had kunnen sluiten voor de gordel van schamele hutten die als een epidemie om de buitenwal wemelden. Ze lagen ordeloos verspreid over het hellende terrein, elke hut wat hoger dan de vorige, tot de binnenste kotten door de borstwering in hun opmars gestuit werden en zich aan de hoge muren vastklampten, als zeeslakken aan een rots. Die kille verbintenis met de vesting die boven hen opdoemde ging terug op een oud privilege. Over hun onregelmatige daken trokken, jaar in, jaar uit, de schaduwen van door de tijd aangevreten schoormuren, van vervallen en verheven pinakels, en, het meest ontzagwekkend van al, de schaduw van de Vuurstenen Toren. Ongelijkmatig bedekt met zwarte klimop, stak de toren als een verminkte vinger omhoog tussen vuisten van knokkelig metselwerk en wees godslasterlijk naar de hemel. 's Nachts maakten de uilen hem tot een galmende keelholte; overdag bleef hij stom en wierp zijn lange schaduw.

ChatGPT DUTCH>ENG THE HALL OF THE FLAMING CARVINGS Gormenghast, that is to say, the original mass of compacted stone, would have, if considered in itself, displayed a ponderous sort of architectural quality, provided one could close one's eyes to the girdle of wretched huts that swarmed around its outer wall like an epidemic. They lay scattered haphazardly over the sloping terrain, each hut slightly higher than the previous one, until the innermost hovels were halted in their advance by the ramparts and clung to the high walls, like sea snails to a rock. This cold intimacy with the looming fortress was rooted in an ancient privilege. Over their irregular roofs fell, year in, year out, the shadows of time-eaten buttresses, of crumbling and lofty pinnacles, and, most awe-inspiring of all, the shadow of the Tower of Flint. Unevenly covered with black ivy, the tower rose like a mutilated finger among fists of knuckled masonry and pointed blasphemously at the sky. At night, the owls made it a resonant throat; by day, it stood mute and cast its long shadow.

Back to 'Peake'