Martijn Adelmund, mijn redacteur bij Het Spectrum, maakte mij opmerkzaam op de strip Mister Black van tekenaar Griffo en scenarist Jean Dufaux. "Dat moet je eens lezen," zei hij. "Het heeft heel erg dezelfde sfeer als Gormenghast."
Natuurlijk heb ik dat gedaan. Tijdens het lezen nam een stijgende verbazing bezit van mij, die steeds meer omsloeg in onthutsing. Want er was niet alleen sprake van een verwante atmosfeer, maar van een hoeveelheid overeenkomsten die werkelijk te groot was om op toeval te berusten - ook al heeft het verhaal dat Dufaux en Griffo vertellen nauwelijks iets te maken met dat van Gormenghast.

Ook Mister Black is gesitueerd in een enorm kasteel (dat echter groeit). De hoofdpersoon van het verhaal is een weesmeisje, Fanny, wier voogd, lord Charleston, de slotheer van het kasteel is.
Net als Lord Charleston dragen de meeste personages in dit verhaal de namen van dansen - op zichzelf een aardige trouvaille. Maar als wij, Gormenghast-kenners, de verschillende types op een rijtje zetten krijgen we veel déjà-vu's te verwerken. De gebochelde knecht die het meisje Fanny verwelkomt doet weliswaar eerder denken aan Frankensteins Igor dan aan Mr. Flay (Schraap), maar toch. Dan verschijnen er een monsterlijke kok, (die ons zeer bekend voorkomt), een vriendelijke goeverneur met een magere gestalte die veel gelijkenis vertoont met dokter Pruimsnerper, en de excentrieke Lady Habanera, wier geliefde huisdier een dikke Siamese kat is. Als het meisje Fanny niet zo razend veel op Lewis Carrolls "Alice" leek zouden we inmiddels geneigd zijn haar als een alter ego van Fuchsia te beschouwen.
Maar daarmee zijn de parallellen nog niet afgelopen - bij lange na niet. Op pagina 26 vindt Fanny een vreemde jongen in haar kamer, die in haar spullen snuffelt. Vier pagina's verder doet een aantal vreemdsoortige professoren zijn intrede. En ook in dit kasteel worden de gedragingen van de personages beheerst door regels, zij het meer door een wonderlijke etiquette dan door een stelsel van eeuwenoude rituelen.

Er zijn nog veel meer doublures. Fanny krijgt les in een lokaal dat model had kunnen staan voor dat van Bellgrove (Bronshout), en (inmiddels niet meer zo heel erg verbazend) verschijnt er ook een Tweeling ten tonele, geen onnozele zusters weliswaar, maar twee kwaadaardige broers, Mambo en Tango. Voorts komen we nog te weten dat om het kasteel een behoeftige bevolking huist, die van tijd tot tijd met voedsel wordt bedeeld.
En zo kunnen we doorgaan. De slotheer wordt gek, de jongen Twist (Stuurpieks alter ego) wordt op vreemde wijze aan zijn gezicht verminkt, en ook een tweepersoons-valpartij vanuit een raam in de slotgracht ontbreekt niet.

De strip is ontegenzeggelijk fraai getekend, er zijn zelfs afbeeldingen die Gormenghast-kenners met vervoering zouden vervullen, ware het niet dat er hier overduidelijk sprake is van ordinair parasitisme. Dufaux (de laatste vier letters van zijn naam spreken al boekdelen) heeft zich doodleuk de setting van Mervyn Peakes Gormenghast toegeëigend, en op basis daarvan een volstrekt onzinnig verhaal geconstrueerd. Daarbij heeft hij het origineel zo ver vervormd dat geen jurist gegronde redenen zal kunnen vinden om hem op plagiaat te betrappen.
Maar wij weten beter.
Ongetwijfeld is het een interessante onderneming om andere albums van deze scenarist te onderzoeken op vergelijkbare praktijken. Maar och - wat zou het ? De circa tachtig gulden die ik heb besteed aan de twee delen van Mister Black is al genoeg weggegooid geld.

Overigens is de tekenaar Griffo (pseudoniem van Werner Goelen) evengoed medeplichtig aan deze namaak - daarvoor zijn de visuele gelijkenissen met Peakes boek ál te nadrukkelijk.

[Naschrift: in een inleiding op een latere editie van Mister Black erkent Dufaux (die misschien intussen deze pagina had gezien) schatplichtig te zijn aan Peakes Titus-boeken - maar maakt daar verder zo min mogelijk woorden aan vuil.